Milieubewust op reis

Ellen Bulthuis

maandag 5 februari 2018

Milieubewust op reis

Hoe schadelijk is vliegen nou eigenlijk? En hoe verhoudt zich dat tot je dagelijks leven? Wat kun je onderweg doen om minder CO2 uit te stoten? En wat kun je thuis nog doen? Antwoorden en meer op deze prangende vragen vind je in onderstaand artikel.

Vliegreizen en milieu

Door kerosine te verbranden stoten vliegtuigen CO2 uit, waarmee ze bijdragen aan het broeikaseffect. Broeikasgassen zorgen voor opwarming van de aarde. Als we de uitstoot van broeikasgassen niet verminderen, is het aan het eind van deze eeuw enkele graden warmer. Dat heeft grote gevolgen voor het klimaat, de natuur en de gezondheid en veiligheid van mensen.

Daarnaast komen er nog verschillende andere stoffen vrij, die hoog boven het aardoppervlak een sterke extra opwarming geven. Verder zorgt vliegen voor de vorming van wolken; dat draagt extra bij aan een versterkt broeikaseffect.

Een vliegreis belast het milieu maar liefst 7 tot 11 keer zoveel als dezelfde reis per trein. Het verschil is het grootst op een korte reisafstand (minder dan 700 kilometer).

Verder draagt een vliegreis 2 tot 4 keer zoveel bij aan het broeikaseffect als dezelfde reis per auto. Ook hier is het verschil het grootst op de korte afstand. Het verschil wordt kleiner als de auto een caravan moet slepen of als er maar 1 persoon in de auto zit.

Bij een verre reis zorgt de vliegreis naar de bestemming voor het grootste deel van de totale CO2-uitstoot. De CO2-uitstoot van je vervoer en verblijf ter plekke is beperkt, zeker als je gebruik maakt van kleinschalige, duurzame accommodaties, eet in lokale restaurantjes en niet al teveel kilometers aflegt (zoals wij over het algemeen doen tijdens onze reizen).

Een rekenvoorbeeld

Hoeveel verschil maakt het welk vervoermiddel je kiest voor je vakantie? Om dat inzichtelijk te maken heeft Milieu Centraal de uitstoot uitgerekend voor verschillende vervoersmiddelen bij een reis naar Nice in Zuid-Frankrijk. In het rekenvoorbeeld is te zien dat je ongeveer 7 keer zoveel broeikasgas uitstoot als je het vliegtuig naar Nice neemt in plaats van de trein. Ter vergelijking is ook de CO2-uitstoot van een vliegreis naar een verre vakantiebestemming zoals Thailand uitgerekend. Een vliegreis naar Thailand met 4 personen veroorzaakt 36 keer zoveel CO2-uitstoot als een treinreis met 4 personen naar Nice. Verschil in totale broeikasgasuitstoot vakantievervoer (kg).

Tips milieubelasting vliegen verminderen

Kies zoveel mogelijk voor directe vluchten zonder tussenlandingen: dat geeft minder milieubelasting en geluidsoverlast. Voor langere intercontinentale vliegreizen gaat dit niet altijd op.
Gebruik bij voorkeur vliegmaatschappijen met een moderne vloot en goede zorg voor het milieu. Informeer hiernaar bij vliegmaatschappijen, of kijk op hun website.
Charters en vluchten van prijsvechters zijn per passagier minder belastend dan lijnvluchten, als ze vliegen met moderne vliegtuigen. Er gaan per vlucht meer mensen mee.
Reis bij voorkeur per openbaar vervoer van en naar het vliegveld.

Vakantie en milieu

Eenmaal op de bestemming aangekomen is kamperen het minst milieubelastend (als je kijkt naar waterverbruik, energieverbruik en afval). Hotels en vakantiehuisjes volgen daarop en ontlopen elkaar niet veel. Maar hoe luxer de vakantie, hoe groter de milieugevolgen. Zwembaden, sauna’s en airco’s vragen immers veel energie. Tot slot maakt het natuurlijk uit wat je tijdens je vakantie doet. Zwemmen in buitenwater, snorkelen, wandelen en mountainbiken leveren nauwelijks milieubelasting op, maar golfen, safari's en alle gemotoriseerde activiteiten als heli skiën en jetskiën kunnen natuur en milieu sterk verstoren, beschadigen en vervuilen.

Tips: gebruik hotelhanddoeken meer dan één keer en douche niet te lang. En net als thuis geldt: als je er niet bent, doe dan de lichten, televisie/radio, de airco en de verwarming uit.

Maar! Jouw reis draagt ook ongemerkt bij aan:

Een positieve bijdrage aan de economie op de bestemming
Meer werkgelegenheid
Bescherming van de natuur
Ontmoetingen met andere mensen en daardoor waarderen van andere culturen

Klimaatcompensatie:

Klimaatcompensatie kan het broeikaseffect helpen verminderen. We zorgen allemaal voor uitstoot van het broeikasgas CO2. Uitstoot die je niet kunt vermijden, kun je compenseren.
Bij klimaatcompensatie zorg je ervoor dat er, in ruil voor de CO2-uitstoot die jij veroorzaakt, ergens anders minder CO2 wordt uitgestoten of CO2 uit de lucht wordt gehaald. Daarmee compenseer je jouw CO-uitstoot.

Thuis en milieu

CO2-uitstoot van een gemiddeld huishouden
Hoeveel CO2 een gemiddeld huishouden uitstoot, zie je op deze afbeelding.

Bekijk de klimaatklappers als animatie

Bijvoorbeeld:

CO2 verbruik per Nederlander per dag is 37 kg
De gemiddelde CO2 verbruik per vakantiedag is 50 kg

Ter vergelijk:

Met 15 zonnepanelen op je dak bespaar je jaarlijks 1800 kg CO2
Door met de trein van Zwolle naar je werk in Utrecht te reizen in plaats van met de auto bespaart je jaarlijks 7500 kg CO2
Door een zuinige douchekop te gebruiken bespaar je jaarlijks 120 kg CO2
Door twee dagen per week vegetarisch te eten bespaar je jaarlijks 160 kg CO2

Dat houdt dus in:

Voor een gemiddeld Nederlands gezin kost een retourtje Thailand meer CO2-uitstoot dan een doorsneedak vol zonnepanelen in drie jaar kan besparen.
Of ruim vijf jaar geen grammetje vlees eten of drie jaar volledig veganistisch.
Of 28 jaar lang korter dan vijf minuten douchen.
Wie naar Australië vliegt en daar drie weken lang met een camper rondtrekt om van de ongerepte natuur te genieten, stoot al snel evenveel CO2 uit als een jaar lang je huis verwarmen.

Huis goed achterlaten

Met simpele maatregelen voorkom je dat apparaten in huis onnodig energie verbruiken terwijl je op vakantie bent.

Tips voor vertrek

De koelkast kan in de vakantie uit. Zet wel de deur op een kier, tegen schimmels.
Kijk voor vertrek welke apparaten stand-by staan. Trek alle stekkers uit het stopcontact.
Misschien wil je 's avonds een lampje laten branden om het huis een bewoonde indruk te geven. Gebruik dan een tijdklok, en liefst een led-lamp of spaarlamp.
Zet de thermostaat laag, of programmeer hem zo dat er niet meer verwarmd wordt. Zet in de winter de kamerthermostaat en thermosstatische radiatorkranen op 'vorstvrij'.
Plak op je brievenbus een Ja/Nee- of Nee/Nee-sticker, waarmee je het reclamedrukwerk (tijdelijk) weert. Meer hierover op Reclamedrukwerk.