Duurzame souvenirs

We gaan graag op vakantie en thuiskomen met leuke souvenirs is altijd fijn, maar zijn die altijd wel zo verantwoord? Koraal uit de zee laat je links liggen, je geniet ervan tijdens het snorkelen maar je hoeft het echt niet af te breken en mee te nemen naar huis. Dierlijke souvenirs na je rondreis in Kenia en Tanzania zijn niet acceptabel omwille van het dierenleed. Of denk maar aan sleutelhangers ‘made in China’. Stel je voor dat je tijdens je reis een lokaal geproduceerde souvenir koopt; zo steun je de lokale gemeenschap op een positieve manier. 

Bolivië

Op de markt in Tarabuco is volop keus in allerlei vormen van textiel! Je geeft met de aanschaf van zo’n prachtig aandenken de lokale gemeenschap ook nog eens extra steun.

Peru

Je kan onder andere terecht in de winkeltjes in Cuzco en de straten van Chivay voor mooi textiel en aardewerk. Verder kan je nabij Copacabana totora souvenirs kopen van de Sicuani gemeenschap, bestaande uit tien families. Totora is het riet dat aan de oevers van het Titicacameer groeit.

Brazilië

In veel steden zijn er hele mooie initiatieven. Een heel mooi en goed gerund project in Rio de Janeiro is het Morrinho, een project in een favela in de wijk Laranjeiras, de buurt vanwaar het treintje naar de Corcovado vertrekt. Het project stimuleert de creativiteit van de kinderen uit de favela. Er worden lokale materialen gebruikt zoals bakstenen, bruikbaar afval, etc. Reizigers zijn welkom om er te komen kijken en er is de mogelijkheid om door de kids gemaakte werken te kopen.

Iran

In de bazaars in Iran kijk je je ogen uit. De mooiste tapijten en kussens, blauwe vazen, kunstig gemaakte lampen, pistachenoten en overheerlijke dadels zijn zo maar een paar voorbeelden van aandenkens die menig reiziger graag mee naar huis neemt. Wil je een mooi aandenken mee naar huis en tegelijkertijd een bijdrage leveren aan een nobel doel, dan is een bezoek aan Gojino een must. Gojino is een vrouwen cooperatie in het plaatsje Shadad. In 2014 begon een aantal vrouwen samen handgemaakte producten en souvenirs, zoals tasjes, onderzetters, kleden, knoflookpoeder, dadelpoeder en Lupto (lokale poppen) te maken en verkopen. Ze deden dit rechtstreeks, zonder tussenhandelaren, zodat de hele opbrengst bij hen terecht zou komen. Inmiddels werken er 150 vrouwen in de coöperatie. Het merendeel van deze vrouwen zijn migranten uit plattelandsgebieden. Door toenemende droogte in voor het zuiden van Iran en een alsmaar groter tekort aan water, hebben zij hun agrarisch bestaan achter zich moeten laten en wonen zij nu in de buitenwijken van Kerman. Het streven van Gojino is om deze vrouwen te helpen aan een inkomen en met een deel van de opbrengst van de souvenirs de eeuwenoude qanats, het systeem waarmee drinkwater vanuit de bergen naar deze woestijnstad stad wordt gebracht, te onderhouden en renoveren. De cooperatie ligt buiten de stad en wordt onderweg bezocht.

Jordanië

In 1985 startte in het afgelegen dorpje Mukawir het Bani Hamida Weaving Project, een project vernoemd naar de lokale bedoeïnenstam waar vrouwen uit 13 omliggende dorpjes samenkomen om de kunst van het weven van Jordaanse tapijten in ere te houden. Voor hun werk krijgen de vrouwen meer dan het minimumloon betaald en worden verschillende opleidingen, van les in lezen en schrijven lezen tot accounting en management, gegeven. Dankzij deze aanpak zijn niet alleen veel vrouwen uit een geïsoleerd bestaan gekomen, maar is ook het analfabetisme teruggedrongen en is men bewust geworden van het belang van onderwijs voor kinderen. Het Bani Hamida project is inmiddels onderdeel van de Jordan River Foundation, de stichting van koningin Rania van Jordanië. Bij een bezoek aan de werkplaats wordt je verwelkomt door de weefsters, kun je zien hoe de tapijten worden gemaakt en is het mogelijk te geniete van lokale lekkernijen.

Kenia

In Nairobi kun je twee bijzondere projecten bezoeken. Ocean Sole is een project waarbij aangespoelde slippers vanuit de waterwegen rond Nairobi en van de stranden van Mombasa worden verzameld en omgetoverd in prachtige voorwerpen. Dat er absurde aantallen slippers jaarlijks aanspoelen in Kenia blijkt wel uit de hoeveelheid slippers die alleen al door Ocean Sole wordt verzameld: ruim 500.000 slippers per jaar! Niet alleen de natuur wordt dankzij het verzamelen van de slippers een beetje schoner, het inzamelen en verwerken van de slippers zorgt ook voor werkgelegenheid. Kazuri Beads is een sociaal project dat in 1975 in Nairobi is begonnen met als doel alleenstaande moeders te helpen een inkomen te genereren. Tegenwoordig zijn 340 alleenstaande moeders in dienst. Het Kiswahili woord “Kazuri” betekend klein en mooi en dat is precies wat dit project is. De dames die bij Kazuri werken maken met de hand kralen van klei, een ambacht die ze middels een opleiding bij Kazuri onder de knie hebben gekregen. De kralen worden met de hand beschilderd en vervolgens verwerkt in prachtig kleurrijke kettingen, armbanden, oorbellen, potten en andere decoratieve voorwerpen. Tijdens je bezoek aan Kazuri Beads krijg je een rondleiding door de werkplaats en uitleg over hoe de eindproducten tot stand komen. Na afloop van de rondleiding wordt je naar de souvenirwinkel gebracht waar je iets kunt kopen.

Namibië

Langs de weg die door de smalle Caprivistrip loopt, maak je een stop bij Mashi Crafts Trading Post, een handelspost die is uitgegroeid tot een centrum waar handnijverheid van verschillende volkeren uit de omgeving wordt verkocht. Liefhebbers kunnen een kijkje nemen in de galerie waar je onder meer de vierkante manden waarmee de Kwee bevolking fruit oogst, open manden voor de graanoogst uit het oosten van de Caprivistrip, kettingen van mbonozaden, houtsnijwerk en tassen van palmbladeren zal aantreffen. Mashi Crafts is onderdeel van een ngo die niet alleen de lokale handnijverheid en tradities in stand probeert te houden door het werk van meer dan 300 ambachtslieden aan te bieden, maar die ook voorlichting over HIV/Aids geeft en speciaal voor vrouwen workshops organiseert over spreken in het openbaar. Waar voorheen alleen mannen leidinggevende rollen in de lokale gemeenschappen hadden, hebben sinds de start van het project in 2005 steeds meer vrouwen een invloedrijke functie verkregen.

Nepal

Ons Community Homestay Network (prijswinnend duurzaam initiatief van de Verenigde Naties) is gestart met project ’Koseli’, het Nepalese woord voor ‘Souvenirs’. De ambachtslieden in tien lokale Nepalese gemeenschappen maken prachtig handwerk. En wat is er leuker dan een souvenir of landbouwproduct uit het dorp waar je in een homestay hebt gelogeerd? Je geeft met de aanschaf van zo’n aandenken het dorp daarmee ook nog eens extra steun. Meer weten? Kijk dan op deze blog.

Myanmar

Chu Chu is een werkplaats niet ver van het centrum van Yangon. Zes families maken daar samen van gerecycled plastic artikelen als (hand)tassen. Het werk evolueert voortdurend met nieuwe creaties en nieuwe ideeën. Er is veel overleg; elke persoon heeft een stem in zakelijke beslissingen, van ontwerp tot strategie. Samen bepalen ze de prijzen voor hun werk en zorgen ze ervoor dat hun bedrijf duurzaam is. Meer weten? Kijk dan op hun website.